Initaartunut

Asasarput attartortoq.

Initaarninni pilluarit.

Namminersorlutik Oqartussat kommunelluunniit inissiaataanut, allaffissuussatsinnut iserterputit.

Uani iserternermi tunniunneqartartumi, initaat inissiaatileqatigiiffillu pillugu paasissutissat pingaarutillit pissarsiarivatit.

Iserternermut atatillugu attartornermut isumaqatigiissut misissorneqarneranullu nalunaarut atsiornikuuat, taakkulu uppernarsaatit toqqornissaat pingaaruteqarpoq.

Misissorneqarneranut nalunaarusiaq, illit inimik paarsinerlussimannginninnut uppernarsaatissaraat.

Neriuppugut allaffissornikkut sullissinerput nuannaarutigiumaarit.

Inussiarnersumik Inuulluaqqusilluta

INI

Qanoq attavigineqarsinnaavugut?

70 10 00-mut sianersinnaavutit.

Inissiami ajoqutit amigaatillu

Initaannut matuersaatit tigoreernera kingorna, ajoqutinik amigaatinilluunniit paasisaqaruit ullut 14-nit qaangiutsinnagit allakkatigut uatsinnut nalunaarutigissavat.

Taamaasillutit inimut isertinnginninni ajoqutaasimasunut amigaataasimasunullu, iserterninnut atatillugu  akisussaasunngortinneqassanngilatit.

Ini illit pigisattut iliuuseqarfigiuk 

Malugiuk, inissiap illersorneqarsinnaasumik pineqarnissaa illit akisussaaffigigakku. Qularnaveeqqummut akiliutiginikuusavit annersaata ilinnut utertinneqarnissaa nuunnerpilluunniit kingorna annertuumik akiligassinneqannginnissat kissaatigigukku, inip paarilluarnissaa isumatusaarnerussaaq.

Ajoqutinik nalunaarutiginnittussaatitaaneq 

Kuuffiit, innaallagissamut atortulersuutit, gas, imermut kiassarnermullu attaviit pissusissamisoornissaat illutaatalu ajunngitsuutinnissaa akisussaaffigaarput. Ikkussukkat arlaatigut ajoquteqartut malugigukkit, illit attartortutut erngertumik uatsinnut ilisimatitsinissat pisussaaffigaat.

Matuersaatit

Initaannut matuersaatinik pingasunik pissarsissaat. Uagut saniatigut tigummiaqanngilagut. Matuersaatinik amerlanerusunik peqarnissat kissaatigigukku, illit nammineq akilikkannik – matuersaatinik sanasartunut matuersaatitit assiilillugit sanatitsisinnaavutit.

Pigisanut sillimmat

Pigisanut sillimmateqarnissat innersuussutigivarput. Taamaasillutit imermik ajoqusertoqaratarnissaanut tillinniarfigiteratarsinnaanissannulluunniit sillimammik matussutissaateqassaatit.

Pigisanut sillimmateqanngikkuit pigisavit taarsernissaat nammineq isumagissavat.

Silaannarissuutitsineq

Inissiami silaannarissuutitsigit, oqoqalernissaa annikinnerpaamiitinniarlugu.

Inissiamik silaannarisissuutitsinissamut siunnersuutitsialaavoq, ullormut pingasoriarlutit silaannarmik noqqoruutsitsillutit silaannarissaasarnissat. Aammattaaq inissianni isugutappallaannginnissaa anguniarlugu, inissianni isugutammik milluaasumik/tigooraasumik peqarpat nerisassiorninni atortaruk. Peqanngippat nerisassioreernerup kingorna silaannarissaalluartarit. Illup iluata isugutsinnginnissaa aamma anguniarlugu errortat illup iluani maninagit silamut manisakkit panersaavikkulluunniit panerserlugit, uffarfillu atoreernerata kingorna panertilluartarlugu.

Igaffimmi atortorissaarutit

Errorsivimmik, erruivimmik panersaavimmilluunniit inissianni ikkussuinissannut periarfissaqarputit. Taamaattorli igaffimmi atortorissaarutinik ikkussuinissat kissaatigukku nalunaarfigissavatsigut. Taamaasiorsinnaavutillu immersugassap Errorsivimmik/erruivimmik/panersaammik ikkussinissamut akuersissut iserteravit tunniunneqartoq imaluunniit mailinnut nassiunneqartoq, immersorlugu.

Igaffimmi atortorissaarutinik ikkussuinissamut suut piumasaqaataanersut, immersugassami atuarsinnaavatit.

Pujuliortoqarnerani kalerrisaarut

Pujuliortoqarnerani kalerrisaarut ikuallattoqarssagaluarpat kalerrisaarneqarnissannut qularnaarisuuvoq, taamaattumik innersuussutigissavarput inissianni pujuliortoqarneranut kalerrisaarummik ataatsimik arlalinnilluunniit ikkussuissasutit. Taamaattumillu akeqanngitsumik uatsinnut aallersinnaavutit.

Peqquusiviit

Inissiannut attuumassutilimmik pequusivimmik imaqanngitsumik peqarpoq. Ikuallattoqarnissaanut sillimaniarneq peqqutigalugu, ikuallajasunik pequusivimmiititsoqassanngilaq.

Pequusivimmiittuutitit nammineq akisussaaffigaatit. 

Majuartarfeqarfinnik eqqiaaneq

Majuartarfeqarfiit eqqiarnissaat uagut isumagisarparput. Taamaattumik eqqiarneqarnissaat  ajornarneruleqqunagu qinnuigissavatsigit majuarfeqarfinnut ilioraaqqunak. Majuartarfeqarfinni kiassakkani ukioq kaajallallugu eqqiaasoqartassaaq. Majuartarfeqarfinnili kiassagaanngitsuni silap qanoq innera naapertorlugu eqqiaasoqartarpoq, tassa qerinnartillugu saniisoqartarluni.

Tamanna isumaqarpoq aasap ingerlanerani majuartarfeqarfiit asanneqartarlertarerannik.

Aputaajaaneq

Ataatsimoorullugit aqqutini aputaajaasoqartarnissaa uatsinnit isumagineqartarpoq.

Innaallagiaq, imeq kiassarnerlu 

Inissiat ilaat namminerisamik imermut kiassarnermullu uuttortaateqarput, taamaattoqarsimappallu nammineq atukkamut akiliisoqartarpoq. Taamaattoqanngippallu, najugaqarfimmi atuineq agguarneqartarpoq. Upernaap ingerlanerani atuinermut naatsorsuut ukiumoortoq imminut kiffartuussivikkut takusinnaavat.

Najugaqartut oqartussaaqataanerat

Najugaqarfigisanni najugaqartunut oqartussaaqataalernissamut periarfissaqarputit. Najugaqarfiit tamarmik najugaqartut oqartussaasoqarnissaminnut periarfissaqarput. Najugaqarfimmi oqartussaaqataasutut suut  aserfallatsaalineqassanersut nutarterneqassanersullu aalajangeeqataaffigisinnaavat, ataatsimoortarfiit sunut atorneqarnissaat kiisalu sunngiffimmi sutitsisoqartarnissaa aamma pilersitseqataaffigisinnaallugu.

Najugaqartunut oqartussaaqataasut illit pillutit tassaniipput, najugaqarfinnilu pitsaanerusumik ineqartoqarnissaanut pilersitseqataasarlutik. Najugaqartut oqartussaaqataanerat pillugu taakkununnaluunniit ilaasortanngorniaruit uatsinnut  tusarniaasinnaavutit. 

Imminut kiffartuussivik

Imminut kiffartuunnissannut isissutissaq pillugu paasissutissat iserternermi tunniunneqartartumut 

ilanngunneqarpoq. Imminut kiffartuussivik aqqutigalugu ineqarnermut akiliisinnaavutit, atuininnut  naatsorsuutit takusinnaavatit, paasissutissallu ilinnut tunngasut il.il. iluarsaassinnaallugit.

Nittartakkamut isissutissat utaqqiisaarutaannaammata, ullut 30-t qaangiutsinnagit MitID-mut attavileereersimassaatit. Isumannaallisaaneq pillugu maannamiit MitID-imik isissuteqalernissaq pisariaqarpoq.

Inissiamik atuiunnaarneq

Inivit qimannissaa qaammammik ataatsimik sioqqullugu, uatsinnut qaammatip naanissaa ulluliullu allakkatigut nalunaarutigissavat. 

Pinasuartumik saaffiginninneq 

Ammasarfiup avataani - ajornartorsiuleriataassaguit - assersuutigalugu erngup aqqutaatigut qaartoqassagaluarpat, sumiikkaluaruilluunniit 70 10 00-imut sianersinnaavutit. Taamaasillutit saaffiginnissutinnik tigusisussamut Matu Security-mut nuunneqassaatit. Sumiiffigisanni pigaartoq Matu Security-mit pissarsiarineqartuaannarsinnaavoq.

Eqqissiviilliortoqartillugu sillimasoq

Illoqarfinni anginerusuni ammasarfitta avataani, sumiiffigisami suleqatigisatsinnik pigaartoqarpoq.

Taamaattumik Matu Security 70 10 00-imut sianerlutit pissarsiariuaannarsinnaavat. Assersuutigalugu eqqaamiorisanni nipiliortoqartillugu uppernarsaatitsiniaruit.

Matu Security illoqarfinni ukununani pigaartoqarpoq:

Ilulissat, Aasiaat, Sisimiut, Nuuk aamma Qaqortoq.

Inissiani attartortakkani torersaarnissamut maleruagassat

Eqqagassat

Tipiliortoqartarnera annikillisarniarlugu, qinnuigissavatsigit eqqagassat nakkartitsivikkut nakkartinnginnerannieqqagassat puussianut poortuutissanulluunniit pappiaqqanut poortorluartaqqullugit. Najugaqarfinni eqqagassanut nakkartitsiveqanngippat qinnuigissavatsigit eqqagassat containerit inissinneqarsimasunut eqqaavissianut inissittaqqullugit.

Tipiliortoqartarnera uumasullu akornutaasinnaasut eqqarsaatigalugit inussiarnersumik qinnuigissavassi  eqqagassat majuartarfeqarfinnut eqqaaveqarfissialluunniit naqqinut ilioraasoqaqqunagu.

Uumasuutit ataatsimoorullugu najugaqarfiit eqqaanni pikoorsimappata, erngertumik peerneqassapput, qitsuit anaat poortoriarlugit eqqagassatut iginneqassapput.*

Majuartarfeqarfiit, aneersuartarfiillu ataatsimoorussat

Ataatsimoorussamik sumiiffiit eqqiluisaartinneqassapput, ikuallattoqartillugulu qimaaffissatut atorneqaratarnissaat eqqarsaatigalugu ajornaquteqanngitsumik aqqutaasinnaasariaqarput, cykelit, aneerussiviit, qamutit allalluunniit pigisat majuartarfeqarfinni, majuarfeqarfiillu sangoriaanni  aneerasaartarfinnilu iliorarneqarsimassanngillat. Nerisassat panertitassat, sanilerisanut akornutaanngippata imaluunniit ataatsimoorussamik sumiiffiit eqqiarneqarnissaanut akornutaanngippata aneersuartarfinni, majuartarfeqarfinni igalaallu silataanni nivingatinneqarsinnaapput. Uumasuutit ataatsimoorussamik sumiiffinni aneersuartarfinniluunniit angalaaqqusaanngillat, sanilitit eqqarsaatigikkit qimmivit aneersuartarfinni, majuartarfeqarfinni najugaqarfippilluunniit eqqaani aneerunnerani pituutsernerisigut.

Antennet

Antennemik silami ikkussisinnaavutit, allakkatigut uatsinnit akuerineqarsimaguit. Tamanna  qularnaveeqqummik akiliinermik malitseqarsinnaavoq, taakku antennep inaani, kingusinnerusukkulluunniit ikkusimaffigisassaannik iluarsartuussinissamut matussutaassapput. 

Uffarfik, kuutsitsivik, perusuersartarfiit kiisalu errorfiit

Kuuffinnik milittoornerit, imermik akornusertoqarneranik malitseqarsinnaasut pinngitsoortinniarlugit, qinnuigissavatsigit annoraamerngit, vat-it allalluunniit perusuersartarfimmut kuutsittakkamut igeqqunagit. Taamatuttaaq maluginiaqqussavarput, qitsuit anartarfii quligutilluunniit kuuffinnut kueqqunagit. Taakku peqqutigalugit kuuffiit milippata, akornuserneqarsimasut najugaqartumut akilersitassanngorlugit suliarineqassapput. Kuutsitsiviit, perusuersartarfiit, asaffiit kiisalu erngup attaviini ussiittoqartillu qinnuigissavatsigit erngertumik uatsinnut nalunaaqqullutit, annertunerusumik akornusertoqartinnagu suliarineqarniassammata.

Mingutsitsineq

Ataatsimoorullugu atukkanik, assersuutigalugu majuartarfeqarfiit, sumiiffiit ungalusat pinnguartarfiillu 

mingutsinneqassanngillat. Qinnuigissavatsigit titartaaqqunak, kigartueqqunak najugaqarfiullu iigaanni qisuttaanniluunniit qalipaaqqunak. Taamaasioruit najugaqartumut akilersillugu eqqiaasariaqalersinnaavugut.

Uumasuutit

Najugaqarfiup immikkoortortaqarfiani akuerisaappat, inigisanni uumasuuteqarsinnaavutit. Taakkununnga tunngasut nittartakkatsinni nassaarisinnaavatit.

Eqqaamajuk, inissianni uumasuuteqarnissannut piumasaqaatit pingasuummata:

1. Najugaqarfigiup immikkoortortaqarfia uumasuuteqarfigineqarnissamut akuerisaasimassaaq

2. Kommune-mit akuersissummik pissarsisimassaatit

3. Immikkut qularnaveeqqummut akiliisimassaatit 

Pulaartut uumasuutinik nassaqqusaanngillat – aamma najugaqarfinni uumasuuteqarfissatut akuerisani.

Nipiliorneq

Sakkut nipituut atorneqarsinnapput, soorlu qillerutit, nalunaaquttap 08:00-ip 19:00-llu akornanni.

Sanilit eqqarsaatigalugit majuartarfeqarfinni toqqorsivinnilu nipiliorluni pinnguarnerit pissanngillat. Taamatuttaaq TV raatiulu sanilinut akornutaasumik nipitussuseqassanngillat. Sanilinilli akuerineqarsimalluni taamaasiortoqarsinnaavoq. Soorlu sanilinit akuerineqarsimalluni nuannannermi.

Nipilersortartuni sungiusarnerit, nipilersornermillu ilinniartitsinissat attartortisumit siumoortumik akuersisoqarnissaa piumasaqaataavoq.

Uumasuutit, sanilinut akornutaasumik nipilioqqusaanngillat.*

Init pequusiviit

Ikuallattoortoqarnissaanut sillimaniarneq eqqarsaatigalugu ikuallajasut soorlu benzina, petroleum, terpentiina lakki assigisaalluunniit inimi toqqorsivimmiitinneqaqqusaanngillat. Qinnuigineqarputit ini paarnaarsimaqqullugu – atorneqanngikkaluarpataluunniit.

Ini pequusivik uumasuusivittut atorneqassanngilaq.*

Kiassaatit

Kiassaatit kiassaateqarfilluunniit ussiillisimatillugit erngertumik uatsinnut nalunaarutiginninnissannut  qinnuigineqarputit, annerusumik ajoqusertoqartinnagu pinasuartumik suliarineqarniassammata.

Allagartalersuineq

Allagartalersuineq uatsinnit allakkatigut akuerineqarsimassaaq, tamannali matuni nalunaaqutersuinissamut piumasaqaataanngilaq.

Atisanik manisineq

Aneersuartarfinni errortanik manisisinnaavutit, tamannali sanilerisanut akornutaassanngilaq. 

Inigisami allannguineq

Allakkatigut akuersisimatilluta najugaqarfinni allanngortiterisinnaavutit. Taamaattumik iikkanik  piiaasinnaavutit aatsaat allakkatigut akuerineqarsimaguit. Najugaqarfimmik qimatsinermi  piumasaqaatigaarput, najukkap iserteqqaarfigineqatuut isikkoqartillugu najugaq qimanneqassasoq. Akuersissummik pisimatinnak allanngortiterisimaguit taarsiinissamut akiliisinneqarsinnaavutit.

Sanilit pillugit naammagittaalliuut 

Sanilivit naammagittaalliuutiginissaat pilersinnagu, eqqarsaatigisariaqarpat sanilivit qanoq naammagittaalliuutigisinnaaneraatit. Naammagittaalliuutit pinngitsoortinneqarsinnaapput, sanilit eqqissilluni eqqartueqatigineratigut: 

1. Soorlu: isumassarsiatsialaassaaq arfininngornerup unnukkuani pulaartoqarnissat pillugu sanilinnut  ilisimatitsiguit, nuannattoqarnissaa piareersimaffigereerneqarpat nipituumik nipilersortoqarnissaa akueriuminarnerusarpoq.

2. Isumaqaruit sanilissi ernerata qamuteralai najukkassinnut qanippallaartut, inussiarnersumik aperikkit  qamuteralaat ungasilliallanneqarsinnaanersut, pujua motooriatalu nipitunera ilaqutariinnut akornutaannginniassammat. Sanilit oqaloqatigisimagaluarlugit allanngortoqanngippat, naammagittaalliornissamut immersugassaq Sanilit pillugit naammagittaalliuut immersorsinnaavat.

Immersugaq sumiiffigisanni uatsinnut nassiutissavat. Kingunerisaanik pisoq pillugu misissuissaagut ajornanngippallu najugaqartut allat ilittut misigisaqarsimanersut apersorneqassapput. Malitsigisaanillu sanilerisannut allakkatigut mianersoqqusissaagut.

*Tamanna najugaqarfinnut, uumasuuteqarfiusinnaasunut taamaallaat atuuppoq